تئاتر درمانی باید یک رشته ضروری در دانشگاه‌های ایران باشد
تئاتر درمانی یک روش درمانی کاملا مستقل توام با نتایج مثبت است که در کشورهای اروپایی و امریکایی برای مشکلات روحی – روانی در سنین مختلف پیاده شده است و نتایج آن قابل توجه بوده است.
اما وجود این رشته در بین رشته‌های دانشگاهی ایران به شدت خالی است چرا که تئاتردرمانی یکی از راه‌های درمان بیماران عصر جدید است که در یک محاصره از نوع قرن بیست و یکمی هستند و از هر جهت تحت فشار و حمله می‌باشند.
این حملات از عدم شناخت رفتار اجتماعی تا مشکلات متعدد شبکه‌های اجتماعی شامل می‌شود. در این مقاله از سایت دانشما به اتکا به دلایل اهمیت این نوع درمان از زبان سارا کهربایی پژوهشگر، روان شناس و کارگردان تئاتر می‌پردازیم که می‌تواند برای علاقه‌مندان روان شناسی و البته هنر تئاتر جالب باشد.
تئاتر درمانی چیست ؟
تئاتر درمانی یکی از گرایشات هنر درمانی است. در این روش خبری از دارو و آمپول یا سایر نسخه‌های دارویی و پزشکی نیست. بلکه به کمک جنبه دراماتیک و خاصیت زیباشناسانه هنر که بر شخصیت فرد اثر می‌گذارد.، رو به رو هستیم.
البته این نوع درمان بیشتر از آنکه فردی باشد، گروهی است چرا که ذات وجود نمایش تئاتر گروهی است. این روش اولین بار در نیویورک توسط یک روانپزشک رومانیایی به نام ژاکوب مورنو انجام شد.
او از افراد برای یک بازی گروهی کمک گرفت و به فرد بازیگر( بیمار روحی) کمک کرد تا به کمک قوه تخیل و یا همان توان انگاه‌زایی جهت شکل‌گیری یک اجرای نمایشی کمک بگیرد.
فردی که در این جلسات درمانی به عنوان تئاتر درمانی شرکت می‌کند، می‌تواند صحنه‌های واقعی زندگی‌اش را بازی کند و حتی تشویق می‌شود که صحنه‌هایی را که هنوز در زندگی شخصی تجربه نکرده است، بازی کند. یعنی مواجه با آنچه که ما را می‌ترساند یا نگران می‌کند.
هدف از اجرای این بازی درمانی یا همان تئاتر درمانی چیست، با این کار صحنه‌هایی عرضه کننده ترس، امید، ناامیدی، توهم و دیگر مشکلات روان که برای ما ناتمام مانده‌اند و نیاز به تخلیه روحی دارندف به کمک تئاتر درمانی بیرون می‌ریزند و با مواجه هر یک ذهن به آگاهی و شناخت صحیح‌تر از نگرانی‌های روحی دست پیدا می‌کند.
تاسیس رشته دانشگاهی تئاتر درمانی
با توجه به اینکه خانم سارا کهربایی هم در حوزه روانشناسی و هم تئاتر تحصیلات دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد دارند، معتقد است، همکاری متخصصان هر دو رشته می‌توانند شکل‌گیری تئاتر درمانی را به عنوان یک رشته دانشگاهی میسر کنند.
چرا که یک روانشناس به قالب شکل‌گیری تئاتر آشنایی ندارد و یک کارگردان تئاتر هم با علم روانشناسی آشنایی کامل ندارد تا بتواند در جهت درمان اقدامی موثر انجام دهد.
بنابراین توصیه این است که جدا از انجام تحقیقات و پژوهش‌ها که از سوی بسیاری از روان‌شناسان بزرگ در این حوزه انجام شده است. باید به فکر رشته مهم تئاتر درمانی در دانشگاه‌های کشور باشیم تا به این روش درمانی به مانند سایر کشورهای اروپایی و امریکایی بهای قابل توجه داده شود.
البته در دانشگاه شهید بهشتی بخشی به نام هنر درمانی فعال است که زیر شاخ‌ه‌های دیگری به جز تئاتر است. مانند هنرهای تجسمی چون نقاشی درمانی، موسیقی درمانی، حرکت درمانی و یا حتی کار با گل که با این اوصاف همین رشته‌ها نیاز به گسترش و مطالعات بیشتری دارند تا بتوانند به طور قطع به عنوان یک راه درمان مد نظر قرار بگیرند.
تئاتر درمانی اگر به درستی پیاده شود قادر به درمان بسیاری از مشکلات روحی است که نه فقط بیماران روحی – روانی بلکه بسیاری از افراد سالم که سال‌ها ترس‌ها و ناکامی‌های زیادی را با خود به همراه می‌کشند، طی درمان گروهی همگی را از خود رها کنند و به پاکیزگی روح یا به قول ارسطو به کاتارسیس دست یابند.
جالب است بدانید که این رشته در سایر کشورها حتی تا مقطع دکتری هم وجود دارد اما در ایران حتی در بین دانشگاهیان هم علمی بیگانه و ناآشنا است.
فواید تئاتر درمانی
- تئاتر درمانی همان طور که در بخش‌های قبلی هم بدان اشاره شد، ترکیبی از نمایش تئاتر و روانشناسی است. در این نوع درمان به کمک شناخت روحیات و شخصیت فرد و ترتیب یک بازی نمایش سعی می‌شود که در مقابل بسیاری از ترس‌های درونی خود که جرات ابراز آن‌ها را ندارد، قرار بگیرد و آن‌ها را با بازی نمایش بیرون بریزد. فواید آن به عبارت زیر است:
- افزایش اعتماد به نفش
- کاهش یا از بین رفتن ترس
- مقابله با ناامیدی
- کاهش شدید استرس و اضطراب
